Część 3.
W ostatnim rozdziale przedstawię parę rad przy obróbce poszczególnych materiałów.
Stale konstrukcyjne są najliczniejszą grupą materiałów wykorzystywanych w warunkach warsztatowych. Na ogół nie powodują problemu, należy pamiętać o:
- Smarowaniu i chłodzeniu podczas skrawania.
- Jeżeli wiercimy głębokie otwory i posiadamy wiertło długie do metalu to pod żadnym pozorem nie zaczynajmy takim wiercić, w pierwszej kolejności nawiercamy otwór wiertłem krótkim np. NWKa a później długim, szczególnie przy wiertłach o małych średnicach – 3,5mm-4,5mm. I jeszcze trzeba miejsce wiercenia napunktować – młotek i punktak albo punktak automatyczny.
Zawsze lepiej wiercić z nieco większym naciskiem i małą prędkością niż na odwrót.
Im materiał twardszy to szybkość skrawania maleje. Na ten przykład stal węglowa między 500-1000MPa stosunek prędkości skrawania wynosi 10-6, czyli prawie połowe mniej.
Jeśli mamy tokarkę czy frezarkę to lepiej zajrzeć do tabel.
Stale nierdzewne, skrawalność zależy od ilości dodatków stopowych i rodzaju obróbki. Im więcej dodatków tym trudniejsza skrawalność. Najlepiej skrawalne są stale ferrytyczne i martenzytyczne. Tak jak pisałem w rozdziale mają tendencję do hartowania przy zgniocie i do przyklejania się do narzędzia. Tworzą wtedy taki garb za krawędzią skrawania, przez co spowalniają dalszą obróbkę. Narzędzie nagrzewa się i traci swoje cechy. Przy wierceniu w tych stalach bardzo istotne są parametry skrawania, czyli nader duży nacisk i malutka prędkość skrawania nie odwrotnie. Frez czy wiertło nie może się ślizgać bo wówczas się tępi. Ważne jest schładzanie, bo stale inox słabo odprowadzają ciepło i oczywiście odpowiednie ostre narzędzie, w przypadku wiercenia są to wiertła kobaltowe INOX. Ewidentnie są takie stale nierdzewne np. duplex, w których trzeba zapomnieć o wierceniu czymś innym niż wiertła węglikowe z rdzeniem i chłodzeniem no i bezspornie na dokładnych wiertarkach stołowych albo CNC.
Reszta materiałów, czyli żeliwa, żeliwa ciągliwe mają doskonałe skrawalności i obrabia je się bez chłodzenia. Podobnie miedź i jej stopy, czyli mosiądze i brązy. Jedynie aluminium ma znaczną tendencję do klejenia się, przez co wymaga znacznie ostrzejszych narzędzi i większych prędkości obrotowych.