Dzień dobry
W dzisiejszym artykule opiszę podstawowe informacje o szczypcach ręcznych. Są to narzędzia, obok młotków i śrubokrętów najczęściej używane w wszelkiego rodzaju pracach .
Budowa szczypiec opiera się na wykorzystaniu dźwigni, która pozwala zamienić niewielką siłę zacisku na zdecydowanie większą siłę, która pojawia się na szczękach i umożliwia efektywne ściskanie lub przecinanie.
Siła pojawiająca się na szczękach, a która powoduje ruch zaciskający podczas zamykania rękojeści, wzrasta wraz ze współczynnikiem przełożenia dźwigni. W przypadku szczypiec, w których wymagana jest znaczna siła zacisku, odległość od rękojeści do podparcia - nitu łączącego musi być znaczna, a odległość od złącza do szczęk lub ostrzy musi być możliwie jak najmniejsza.
Jednak w wielu przypadkach moc jest aż tak ważna. Przykładowo w narzędziach przeznaczonych dla elektryków i elektroników, priorytetowe jest przystosowanie tych narzędzi do pracy w trudno dostępnych miejscach, lub ergonomia rękojeści.
Pierwsze szczypce zaczęto wytwarzać w drugim tysiącleciu p.n.e.. Czyli do czasu kiedy ludzie rozpoczęli wykuwać żelazo. Szczypce wykorzystywali kowale i hutnicy. Kowalom umożliwiały wyciąganie rozgrzanej stali z kotliny. Hutnikom na wyciąganie tygli z dymarek i zlewaniu stali do form.
Postać współczesnych szczypiec nie różni się prawie wcale od tych używanych w czasach starożytnych.
Liczba rodzajów szczypiec wzrastała wraz z postępem w dziedzinie techniki, a później w związku z rozwojem automatyki. Obecnie wyróżnia się 100 różnych popularnych typów szczypiec. Liczba szczypiec wysoko wyspecjalizowanych wciąż rośnie. Oczywiście takie specjalistyczne narzędzia sporadycznie pojawiają się w sprzedaży. Przeważnie są one wytwarzane ewentualnie przerabiane z standardowych szczypiec i przystosowane do szczególnych operacji. Produkuje się je w bardzo małych partiach, sięgających czasami kilkadziesiąt sztuk.
Czołowymi producentami w Europie są Knipex, Wiha, Bahco, Gedore, NWS, Facom, Wera, Stanley, Irvin w Polsce Kuźnia, Juko.
Podstawowy podział szczypiec:
Ze względu na kształt szczęk.
Istnieją trzy podstawowe kształty (w przekroju poprzecznym) szczęk: płaskie, półokrągłe i okrągłe. Spotkać można także indywidualne kształty do specjalnych zastosowań.
Ze względu na zastosowanie:
Szczypce tnące (szczypce boczne, szczypce czołowe, obcęgi do usuwania gwoździ ). Mają różnego rodzaju krawędzie tnące, bardzo ostre ( ostrza bez skosu ) dla elektroników do cięcia drucików miedzianych, do cięcia półproduktów z plastiku z wtryskarek. Ostrza ze skosem do typowych zastosowań i i ostrza o dużym kącie do cięcia drutu i prętów stalowych.
Szczypce tnące DomTechniczny24 - Wieluń
Szczypce zaciskające, szczypce płaskie, szczypce do rur , szczypce samozaciskowe o różnych kształtach szczęk.
Szczypce uniwersalne, zaciskające i tnące takie 2 w jednym. Są to prawdopodobnie najbardziej popularne narzędzia. Standardowoich szczęki mają licząc od nita mocującego: ostrza tnące, półkoliste zębate wycięcia do mocowania prętów, śrub, rur. A na końcu dwie płaskie zębate powierzchnie do płaskich elementów. Występują jako: szczypce uniwersalne, szczypce tnące wydłużone, szczypce radiowo-telefoniczne.
Szczypce składają się z trzech części:
1 Dwóch rękojeści którymi chwyta się narzędzie. Rękojeści powinny być zaprojektowane zgodnie z zasadami ergonomii, tak aby praca szczypcami była bezpieczna i poręczna dla dłoni.
2 Trzpienia łączącego, czyli osi szczypiec. Złącze to musi poruszać się bez żadnego luzu, i jednocześnie nie może być mocno spasowane. Spasowanie musi zapewniać bezproblemową pracę - otwieranie i zamykanie jedną ręką. Najczęściej są to nity o specjalnej konstrukcji lub specjalnie profilowane śruby z nakrętką samokontrującą.
3 Główki ze szczęką zaciskającą i ostrzem tnącym. Krawędzie główki powinny być precyzyjnie oszlifowane do odpowiedniego kształtu.
Ze względu na kształt ostrza wyróżniamy:
Szczypce boczne. Jest to rodzaj szczypiec tnących, których krawędź tnąca jest przedłużeniem linii ramion i znajduje się blisko brzegu szczypiec. Jest to bardzo rozbudowana grupa narzędzi o zróżnicowanej długości, różnym kształcie i ostrzach dostosowanych do cięcia w różnych warunkach.
Szczypce środkowe, konstrukcja zapewnia długą żywotność, co skutkuje wysoką wydajnością cięcia. Mają mniejszą precyzję cięciai wymagają większych nacisków.
Szczypce tnące czołowe oraz kątowe używane są wtedy, kiedy dostęp do przecinanego elementu jest ograniczony. Krawędzie tnące są prostopadłe lub nachylona pod kątem do ramion. Mogą być także użyte w sytuacji, kiedy zależy nam aby przewód został przycięty blisko jakiejś powierzchni.
Wszystkie szczypce są odkuwane ze stali stopowej lub niestopowejProdukowane szczypce wykonuje się z odkuwek i odpowiednio obrabia. Jako materiał używa sięstali chromo wanadowej lub węglowej.Sposób produkcji opisany w oddzielnym artykule.
Ostatni temat będzie dotyczył rękojeści.
Rękojeści muszą zawsze spełniać fundamentalne normy ergonomii i funkcjonalności.
Wyróżniamy rękojeści stalowe i z różnego rodzaju tworzyw.
Stalowe rękojeści to nic innego jak właściwie obrobione ramiona pomalowane lub galwanizowane.
Okładziny z tworzyw spełniają rolę identyfikacyjną, ergonomiczną i zabezpieczającą -znaczek 1000V.
Do prac pod wysokim napięciem zawsze należy stosować narzędzia z certyfikatem 1000V spełniającym normy bezpieczeństwa wg norm IEC 60900, DIN EN 60900, VDE0680.
Dla zapewnienia bezpieczeństwa i powtarzalności jakości, narzędzia są badane na różne sposoby.
Testy obejmują:
Wytrzymałość dialektryczna
Wszystkie szczypce są sprawdzane indywidualnie. Wszystkie produkty ze znakiem zostały sprawdzone pod napięciem 10 000 V AC. Po teście dopuszczone do użytku pod napieciem 1000 V AC. Daje to 10-krotny margines bezpieczeństwa.
Pomiary na odporność izolacji - info ze strony http://www.poradniknarzedziowy.pl/index.php/nowosci-narzedziowe
Po zanurzeniu w wodzie na 24 h i testuje pod napięciem 10000V przez 3 minuty. Jednocześnie mierzone są wszystkie przecieki prądu. Pozwala to wyeliminować możliwość przeskoku iskry z izolacji na nieosłoniętą główkę szczypiec lub możliwość przebić.
Testy materiału izolacyjnego
Pod naciskiem 20 N, w temperaturze +70o C i pod napięciem 5 000 V AC rękojeści poddawane są testowi na dielektryczne przebicie izolacji.
Pomiary rękojeści
Badanie jest realizowany w temperaturze -25o C. Materiał, z którego wykonano izolację zachowuje twardość potrzebną do przyjęcia uderzenia przyrządu testowego bez pęknięć i rys.
Testy na przyleganie
Bardzo istotny test przylegania materiału, z którego sporządzono okładzinę, ma na celu wykazanie trwałej przyczepności izolacji do narzędzia. Badanie polega na poddawaniu szczypiec sile nacisku 500 N przez 168 h w temperaturze +70o C.
Test palności
Mały wskaźnik palności izolacji likwiduje ryzyko pożaru.